Το συγκρότημα των ανακτόρων αποτελείται από τέσσερα οικοδομήματα, που περιλαμβάνουν μια σειρά διαμερισμάτων. Εντύπωση προκαλούν οι έγχρωμες τοιχογραφίες που κοσμούσαν το εσωτερικό, καθώς επίσης και το γεγονός ότι το ανάκτορο δεν περιβλήθηκε ποτέ από προστατευτικό τοίχος, αφού η θέση του ήταν αρκετή για να του παρέχει την κατάλληλη προστασία. Το ανάκτορο φαίνεται ότι καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά τον 12ο αιώνα π.Χ., η οποία όμως κατάφερε να διατηρήσει μία πληθώρα κεραμικών πινακιδίων που μας παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους. Οι επισκέπτες στην περιοχή μπορούν να δουν επίσης τον θολωτό τάφο που αποδίδεται στο Νέστορα και το διάδοχό του, Θρασυμήδη, που ανακαλύφθηκε πλησίον των ανακτόρων, καθώς επίσης και όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές, που εκτίθενται στο Μουσείο Χώρας.

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός αναπτύχθηκε κατά την περίοδο 1700 – 1001 π.Χ. σε διάφορα μέρη του ελλαδικού χώρου. Αρχαιολογικά ίχνη του εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στην περιοχή των Μυκηνών, από όπου και πήρε το όνομά του. Ανάμεσα στα σημαντικότερα ευρήματα που μας κληροδότησε ο λαμπρός αυτός πολιτισμός, συγκαταλέγονται οι θολωτοί τάφοι και τα μεγαλοπρεπή ανάκτορα.

Το ανάκτορο του μυθικού βασιλιά της Πύλου, Νέστορα, ανήκει στην κατηγορία αυτή των μυκηναϊκών ανακτόρων, και μάλιστα είναι το καλύτερα διατηρημένο από όλα όσα έχουν ανακαλυφθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα. Βρίσκεται σε απόσταση 4 χλμ. νότια του χωριού Χώρα, στο λόφο του Επάνω Εγκλιανού, 14 χλμ. από την Πύλο. Το ανάκτορο χτίστηκε τον 13ο αιώνα π.Χ. από το βασιλιά Νέστορα, το γιο του Νηλέα, ο οποίος μνημονεύεται πολλές φορές από τον Όμηρο, κατέχοντας σημαντική θέση στα ομηρικά έπη. Ο Νέστορας οδήγησε την Πύλο στον Τρωικό πόλεμο με 90 καράβια και παρουσιάζεται από τον Όμηρο ως συνετός γέροντας, τη γνώμη του οποίου πάντα σέβονταν οι Αχαιοί.

Οι πρώτες έρευνες για τον εντοπισμό του μυθικού αυτού ανακτόρου ξεκίνησαν το 1888 από τον Heinrich Schliemann, ο οποίος είχε κάποιες υποψίες σχετικά με την τοποθεσία του, όμως δεν κατόρθωσε να το εντοπίσει. Αυτό έγινε το 1939 από τον Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, ο οποίος μαζί με τον Carl Bergen πραγματοποίησε εντατικές ανασκαφές, έως ότου ήλθαν στο φως τα πρώτα ευρήματα του ανακτόρου. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος έβαλε φρένο στις ανασκαφές για κάποιο διάστημα, ενώ ξεκίνησαν πάλι το 1952. Μολονότι το μεγαλύτερο μέρος του ανακτόρου έχει ήδη έρθει στο φως, οι έρευνες συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου του Cincinnati, των ΗΠΑ.

Τα πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα από το χώρο του παλατιού του Νέστορα φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας.

Πως θα πάτε

 Οδήγηση μέσω ΕΟ9 • 18,1 χμ.25 λεπτ.

Το οχυρό αποτελούνταν από αλλεπάληλες κορυφές και οχυρωμένα διάσελα. Διατηρούνται ερείπια του οχυρωματικού περιβόλου της. Οχυρωμένη ήταν και η από νότου πρόσβαση στην ακρόπολη. Στην ψηλότερη κορυφή (ύψος 800 μ. περίπου), βρίσκεται σήμερα το παλιό μοναστήρι της Παναγίας Βουλκάνου. Ο χώρος εκεί είναι σχετικά ομαλός και εκτεταμένος ώστε θα μπορούσε να κατοικηθεί, αν και μόνο σε εξαιρετικά δυσμενείς περιστάσεις, λόγω της δύσκολης πρόσβασης (για τον ίδιο λόγο εγκαταλείφθηκε και η παλιά μονή Βουλκάνου, αργότερα). Στο μονοπάτι προς την κορυφή της Ιθώμης, έχουν παρατηρηθεί λείψανα υδαταγωγού και λαξεύματα στο βράχο, ίσως εκεί ήταν η κρήνη Κλεψύδρα που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας (άλλοι υποστηρίζουν οτι η Κλεψύδρα είναι η σημερινή πηγή μέσα μέσα στο Μαυρομάτι).

Το βουνό ήταν αφιερωμένο στο Δία τον Ιθωμάτα, και στην κορυφή του υπήρχε ένα ιερό του με βωμό. Ο Παυσανίας αναφέρει πως οι Μεσσήνιοι διεκδικούσαν τη γέννηση και ανατροφή του Δία στον τόπο τους καθώς και οτι από την πηγή Κλεψύδρα έφερναν καθημερινά νερό στο ιερό της κορυφής. Εχει γίνει λόγος και για την ομοιότητα της λατρείας του Διός Ιθωμάτα με αυτή του αρκαδικού Λύκαιου Δία. Η ομοιότητα αυτή θυμίζει το περιστατικό που αναφέρει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, συγκεκριμένα την ανθρωποθυσία 300 αιχμαλώτων Λακεδαιμονίων, μεταξύ των οποίων ο βασιλιάς Θεόπομπος, από τον Μεσσήνιο επαναστάτη ήρωα Αριστομένη, κατά το Β΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο.

Το οχυρό της Ιθώμης έπαιξε σημαντικό ρόλο στον Α΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο, προς τα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ., ανάμεσα στη Μεσσηνία και τη Σπάρτη. Αποτέλεσε το τελευταίο προπύργιο των Μεσσηνίων και τελικά ισοπεδώθηκε μετά από ηρωική πολιορκία.

Τα επόμενα χρόνια η Ιθώμη κατείχε συμβολικό ρόλο στην καρδιά των υποδουλωμένων Μεσσηνίων. Έτσι, όταν επαναστάτησαν οι είλωτες το 468 π.Χ. (Γ΄ Μεσσηνιακός Πόλεμος), κατέφυγαν και πάλι στο μέρος αυτό, ξαναέχτισαν οχυρώσεις και αντιστάθηκαν από εκεί για μεγάλο διάστημα. Σταδιακά, οι Σπαρτιάτες έσφιξαν τον κλοιό γύρω από την Ιθώμη και, με μεγάλη δυσκολία και τη βοήθεια των συμμάχων τους, ανάγκασαν τους είλωτες να συνθηκολογήσουν, πιθανά το 459 π.Χ. Σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης, οι πολιορκημένοι Μεσσήνιοι είλωτες έφυγαν ελεύθεροι μαζί με τις οικογένειές τους από την Πελοπόννησο και εγκαταστάθηκαν από τους Αθηναίους στη Ναύπακτο.

πηγή wikipedia

Πως θα πάτε

Οδήγηση μέσω ΕΟ9 και Ενωτική Τσακώνας Κυπαρισσίας • 80,6 χμ.1 ώρ. 36 λεπτ.

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, δίπλα στο σημερινό χωριό Μαυρομάτι, κατά την αρχαιότητα βρισκόταν η πόλη της Μεσσήνης, από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις της περιοχής με σημαντική ιστορική παρουσία. Η πόλη ιδρύθηκε το 369 π.Χ. από το Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του, με στόχο να αποκλείσουν τους Σπαρτιάτες από την περιοχή της Μεσσηνίας.

Η συγκεκριμένη θέση για την ίδρυση της νέας πόλης λέγεται πως επιλέχθηκε ύστερα από τη θαυματουργή ανακάλυψη του σημείου όπου βρισκόταν η διαθήκη του Αριστομένη, Μεσσήνιου ήρωα, που έγινε με τη μεσολάβηση ιερέων και μάντεων. Σύμφωνα με τον Παυσανία, για τον εποικισμό της νέας πόλης κλήθηκαν πίσω οι Μεσσήνιοι μετανάστες στην Ιταλία, τη Σικελία, τις Ευεσπερίδες στη Λιβύη, καθώς και σε διάφορες άλλες πόλεις όπου είχαν αυτοί καταφύγει. Οι περισσότεροι ανταποκρίθηκαν θετικά στο κάλεσμα για τον εποικισμό της νέας πόλης και, μαζί με τους απελευθερωμένους είλωτες και τους περίοικους, απάρτισαν τον πρώτο πληθυσμιακό όγκο της Μεσσήνης. Η πόλη πήρε το όνομά της από τη μυθική, προδωρική βασίλισσα της χώρας, που ήταν κόρη του Αργείου βασιλιά Τρίοπα και σύζυγος του Λάκωνα Πολυκάονα. Σύμφωνα με τον Παυσανία, η Μεσσήνη θεοποιήθηκε περί τον 10ο αιώνα π.Χ. και σταδιακά ανακηρύχθηκε σε μία από τις κύριες θεότητες της πόλης.

Η αρχαία Μεσσήνη περιβαλλόταν από τείχος μήκους 9,5 χλμ. περίπου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου στέκει μέχρι σήμερα. Περιλάμβανε δύο πύλες, την Αρκαδική (ή αλλιώς πύλη της Μεγαλόπολης) και τη Λακωνική. Η τελευταία αυτή καταστράφηκε τον 18ο αιώνα, η πρώτη όμως, η Αρκαδική, διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση, και μάλιστα αποτελούσε το σήμα κατατεθέν της πόλης για τους πρώτους περιηγητές, οι οποίοι συνήθιζαν να την απεικονίζουν στις χαλκογραφίες τους. Είναι μία τεράστια, επιβλητική πύλη, κυκλική, με δύο εισόδους, μία εσωτερική και μία εξωτερική. Στην αρχαία Μεσσήνη ήλθαν επίσης στο φως το θέατρο, η Αγορά, ιερά της Δήμητρας και των Διόσκουρων, του Διός Σωτήρος και της Ίσιδος και του Σαράπιδος, το ιερό ενός ήρωα, η επιβλητική Κρήνη Αρσινόη, ένας μεγάλος δωρικός ναός, το Ασκληπιείο, που ήταν το λαμπρότερο δημόσιο οικοδόμημα, το εκκλησιαστήριο, που θυμίζει κατά κάποιον τρόπο μικρό θέατρο, το στάδιο, το γυμνάσιο και, από μεταγενέστερους χρόνους, μία βασιλική των πρωτοβυζαντινών χρόνων.

Η διάταξη της πόλης ακολουθούσε το λεγόμενο ιπποδάμειο σύστημα, όπου όλα τα οικοδομήματα έχουν τον ίδιο προσανατολισμό και ο χώρος διαιρείται σε οριζόντιους και κάθετους άξονες. Εμπνευστής του συστήματος αυτού ήταν ο Μιλήσιος Ιππόδαμος, αρχιτέκτονας, γεωμέτρης, πολεοδόμος και αστρονόμος που έζησε περί τον 5ο αιώνα π.Χ., ο οποίος στήριξε το σύστημά του στις αρχές της ισονομίας, της ισοπολιτείας και της ισομοιρίας, που αποτελούσαν τις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η πόλη έπεσε θύμα επιδρομής των Γότθων το 395 μ.Χ. υπό τον Αλάριχο, οπότε και άρχισε σταδιακά να ερημώνεται. Δεν παύει βεβαίως να είναι μία από τις πιο καλοδιατηρημένες πόλεις του αρχαίου κόσμου και ένας από τους πιο ενδιαφέροντες αρχαιολογικούς προορισμούς.

Πως θα πάτε

 Οδήγηση μέσω Επαρ.Οδ. Θουρίας-Χώρας • 50,6 χμ.1 ώρ. 10 λεπτ.

Η Ολυμπία ήταν κατά την αρχαιότητα ιερός χώρος αφιερωμένος στον Δία, με αγωνίσματα που καθιερώθηκαν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν του, τους πασίγνωστους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι πρώτοι αγώνες διεξήχθησαν το 776 π.Χ., όταν, κατά την παράδοση, ο Λυκούργος από τη Σπάρτη ήλθε σε συμφωνία με τον Ίφιτο, το βασιλιά της Ήλιδας, σχετικά με την καθιέρωση λατρευτικών εκδηλώσεων στην Ολυμπία, προς τιμήν του θεού. Στη διάρκειά τους, μάλιστα, συμφωνήθηκε ότι σε όλο τον ελλαδικό χώρο θα επικρατούσε εκεχειρία. Οι εορτασμοί διοργανώνονταν ανελλιπώς κάθε τέσσερα χρόνια, μέχρι το 393 μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α’ τους κατήργησε, αποκηρύσσοντάς τους ως παγανιστικό έθιμο. Οι αγώνες αναβίωσαν πολύ αργότερα, το 1896, όταν με πρωτοβουλία του βαρόνου Pierre de Coubertin διοργανώθηκαν ξανά στη γενέτειρά τους μετά από πολλούς αιώνες, και έχουν έκτοτε καθιερωθεί ως παγκόσμιο γεγονός.

Η ανακάλυψη του χώρου έγινε το 1766, οι ανασκαφές όμως ξεκίνησαν αρκετά αργότερα, το 1829, από τη Γαλλική Επιστημονική Αποστολή στην Πελοπόννησο. Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή ξεκίνησε το 1875 με επικεφαλής τον Γερμανό αρχαιολόγο Ernst Curtius. Μέχρι το 1881 είχαν έρθει στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως ο πασίγνωστος Ερμής του Πραξιτέλους και η Νίκη του Παιωνίου. Στο διάστημα 1908-1929 πραγματοποιήθηκαν εκ νέου ανασκαφές από τον Wilhelm Dörpfeld. Μεταξύ των ετών 1952-1966 στις ανασκαφές στην Ολυμπία εργάστηκαν οι Emil Kunze, Hans Schleif και Alfred Mallwitz. Από τότε και μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν πολλές έρευνες, επιβεβαιώθηκαν πολλές ημερομηνίες και ήλθε στο φως πλήθος στοιχείων. Οι έρευνες συνεχίζονται ως τις μέρες μας, καθώς ο αρχαιολογικός χώρος φαίνεται ότι έχει πολλά ακόμα να αποκαλύψει.

Στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται η Άλτις, το ιερό δάσος, που περικλείει τα σημαντικότερα κτίρια. Εδώ δεσπόζει ο μεγαλόπρεπος ναός του Δία, από τα πιο σπουδαία μνημεία του χώρου, καθώς θεωρείται ο μεγαλύτερος ναός της Πελοποννήσου, και μάλιστα εδώ φυλασσόταν το υπέρλαμπρο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, ύψους 13 μέτρων, καμωμένο από τον γλύπτη Φειδία τη δεκαετία του 430 π.Χ. Το άγαλμα αυτό θεωρούνταν ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Σύμφωνα με αναθηματική επιγραφή των Λακεδαιμονίων, ο ναός χτίστηκε το 456 π.Χ. και αποτελεί πρότυπο δωρικού ρυθμού. Στα βόρεια υπάρχει παλαιότερος ναός, που ήταν αφιερωμένος στην Ήρα. Ο ναός αυτός πρέπει να χτίστηκε περί το 600 π.Χ., ως αφιέρωμα στο ιερό της Ολυμπίας από τους κατοίκους του Σκιλλούντα, μιας αρχαίας πόλης της Ηλείας. Στο ναό φυλασσόταν ένα από τα σημαντικότερα και πολυτιμότερα έργα του ιερού, ο Ερμής του Πραξιτέλους.

Ο ναός σήμερα σώζεται μόνο αποσπασματικά, ενώ κάποια θραύσματά του φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας. Υπάρχει επίσης το Μητρώο, ναός αφιερωμένος στη Ρέα-Κυβέλη, τη μητέρα των θεών, και πίσω του οι θησαυροί που είχαν ανεγείρει ως αφιερώματα οι ελληνικές πόλεις και αποικίες. Στα δυτικά στέκει το Νυμφαίο: επρόκειτο για υδραγωγείο που αφιέρωσε ο Ηρώδης ο Αττικός στο ιερό. Εκτός από αυτά υπήρχε το Φιλιππείο, αφιέρωμα του Φιλίππου Β’, το Πρυτανείο, το Πελόπιο, και πλήθος βωμών, αδριάντων και αγαλμάτων. Εκτός της Άλτεως συναντούσε κανείς το Βουλευτήριο, τη Νότια Στοά, το Γυμνάσιο, όπου προπονούνταν οι αθλητές, την Παλαίστρα, το εργαστήριο του Φειδία, τα Λουτρά, το Λεωνιδαίο, την έπαυλη του Νέρωνα, και φυσικά το Στάδιο, όπου τελούνταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, χωρητικότητας 45.000 θεατών. 

Πως θα πάτε

Οδήγηση μέσω ΕΟ9 • 90,4 χμ.1 ώρ. 40 λεπτ.